Context In de gemeentelijke organisatie is het flink geknald. Het college is bijna gevallen na een relatief klein incident in de openbare ruimte, die echter door allerlei miscommunicatie, mensen die de lokale media hebben opgezocht en gedane toezeggingen die niet nagekomen konden worden volledig uit proporties is geblazen. Om hiervan te leren, vroeg het college […]
Context
In de gemeentelijke organisatie is het flink geknald. Het college is bijna gevallen na een relatief klein incident in de openbare ruimte, die echter door allerlei miscommunicatie, mensen die de lokale media hebben opgezocht en gedane toezeggingen die niet nagekomen konden worden volledig uit proporties is geblazen.
Om hiervan te leren, vroeg het college ons een belevingsonderzoek te doen naar hoe dit nu zo heeft kunnen ontstaan. Er bleken grofweg drie verschillende verhalen te leven, die ieder voor zich heel logisch klonken. Totdat je ze in verband bracht met de andere twee versies.
Dan bleek het eigen verhaal van aannames aan elkaar te hangen. Terwijl we in de workshop waarin we onze bevindingen terugkoppelden één van die gemaakte aannames bespraken, riep een gefrustreerde projectleider uit:
‘Ja lekker dan. Je mag er toch van uitgaan dat ze dat afgestemd hebben!’
Tijdens de workshop kwamen nog vele varianten van de zin ‘Je mag er toch van uitgaan dat ….’ langs: dat ze dat kunnen, dat ze daar rekening mee houden, dat ze dat bedenken, dat ze lezen wat je stuurt….
Fractaal van het patroon
Het patroon dat hieronder ligt is er een die op veel meer plekken voorkomt. Het komt neer op ‘ik vind dat dit logisch is, en dus ga ik ervan uit dit voor anderen ook het geval is’.
Een laagje dieper zit er een patroon onder dat zegt dat iedereen, jezelf incluis, het altijd goed moet doen. Fouten, onhandigheden of missers zijn eigenlijk niet toegestaan. Het is niet alleen zo dat mensen denken dat wat voor hen logisch is, dat ook voor anderen zo is. Maar ook een stap verder: als dit logisch is, moet (of eigenlijk: zal) dat dus ook altijd zo gebeuren. Ruimte voor de gedachte dat mensen door omstandigheden en simpelweg mens te zijn nu eenmaal af en toe fouten maken, is er niet.
Het gevolg is dat er onvoldoende wordt gecheckt of die aannames wel kloppen aan de ene kant, maar ook dat het indekken van eventuele eigen fouten belangrijk is. Gevolg daarvan is natuurlijk dat zaken juíst enorm uit de klauwen kunnen lopen, omdat ieder in zijn eigen loopgraafje zit en niet vanuit het geheel wordt gekeken. En leren, werken met wat er daadwerkelijk gebeurt en simpelweg ís, komt al helemaal niet aan de orde. Waarmee de eigen werkelijkheden, verhalen over hoe de vork in de steel zit, alleen nog maar verder verstarren.
Zoals de deelnemers aan de workshop bij de gemeente met elkaar concludeerden: ‘Vanaf nu moeten we, zodra we onszelf horen denken of zeggen ‘je mag er toch van uitgaan dat …’ altijd even checken of dat wel zo is bij diegene.’
De eerste stap is gezet.
Lees ook het blog: Hoe krijgen we continue verbetering als echt alle seinen hier op ‘voorzichtig’ staan? – Inzicht en beweging in je organisatiecultuur via fractale patronen
Of bekijk de video: Veranderbereidheid – overtuigingen over verandering